Poważne zastrzeżenia do niemieckiej propozycji ws. mechanizmu dot. praworządności. Protestuje siedem państw UE

Niemiecka prezydencja UE poinformowała, że dostała mandat “znacznej większości” państw członkowskich do negocjacji nad propozycją mechanizmu warunkowości w budżecie. Według źródeł PAP zastrzeżenia wobec niej zgłosiły: Polska, Węgry, Dania, Szwecja, Austria, Holandia i Finlandia.

W środę niemiecka propozycja była omawiana na spotkaniu ambasadorów państw członkowskich przy UE.

“Ważny krok naprzód w realizacji decyzji Rady Europejskiej w sprawie budżetu UE: znaczna większość ambasadorów UE upoważniła niemiecką prezydencję do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim w sprawie wprowadzenia mechanizmu warunkowości w unijnym budżecie. #Praworządność” – napisał na Twitterze rzecznik niemieckiej prezydencji Sebastian Fischer.

“Mamy do czynienia z bardzo spolaryzowaną debatą. Na obu krańcach spektrum jest niezadowolenie i krytyka. Jednak zachęcające jest to, że zdecydowana większość państw UE poparła propozycję mechanizmu warunkowości i negocjacje z Parlamentem Europejskim” – dodał.

Według źródeł PAP siedem państw zgłosiło zastrzeżenia do przedstawionej w tym tygodniu przez niemiecką prezydencję propozycji mechanizmu warunkowości. “Wobec propozycji zastrzeżenia zgłosiły Polska, Węgry, Dania, Szwecja, Austria, Holandia i Finlandia” – poinformowało PAP źródło unijne.

Z informacji PAP wynika, że Belgia i Luksemburg wniosły zastrzeżenia do propozycji, ale zgodziły się, by ją procedować.

Niemiecka prezydencja przedstawiła w poniedziałek ambasadorom państw członkowskich UE nową propozycję mechanizmu warunkowości w budżecie UE, w tym liczącego 750 mld euro funduszu odbudowy. Dotyczy ona zawieszenia funduszy za łamanie praworządności.

Propozycja bazuje na projekcie KE z 2018 roku i ma być podstawą do negocjacji między 27 państwami UE nad ostatecznym kształtem rozporządzenia w tej sprawie.

Z dokumentu, który widziała PAP, wynika, że łamanie zasad praworządności może skutkować zawieszeniem płatności unijnych dla kraju członkowskiego.

Propozycja niemiecka nie jest satysfakcjonująca dla polskich władz. “Nie realizuje postanowień Rady Europejskiej” – powiedziało PAP polskie źródło rządowe.

Propozycja zakłada, że to Komisja Europejska będzie oceniała naruszenia praworządności przez kraje członkowskie. Decyzje ws. ewentualnego zawieszenia funduszy będzie z kolei podejmowała Rada UE.

Zgodnie z niemieckim dokumentem decyzje o karach za naruszenie praworządności – zawieszenie finansowania unijnego – byłyby podejmowane większością głosów państw członkowskich UE.

To duża zmiana w stosunku do pierwotnej propozycji KE, która zakładała, że odpowiednia większość państw musiałaby zablokować, a nie zatwierdzać, zawieszenie funduszy (tzw. odwrócona większość kwalifikowana). Taki system utrudniłby jakiemukolwiek państwu, w przypadku którego KE uzna łamanie zasad praworządności, odrzucenie kary.

Prezydencja niemiecka, przedstawiając nową wersję, chce w ten sposób uzyskać poparcie dla propozycji krajów sceptycznych wobec mechanizmu.

Niemiecka prezydencja dodała też do projektu zapis, który zakłada, że procedura nakładania sankcji na kraj powinna być “obiektywna, niedyskryminacyjna i równo traktować kraje członkowskie” oraz że powinna opierać się na podejściu “bezstronnym i opartym na dowodach”.

Jeśli jednak kraj członkowski uznaje, że te zasady zostały złamane, może zwrócić się do szefa Rady Europejskiej o to, żeby sprawa trafiła na szczyt unijny. W takiej sytuacji nie może zostać podjęta żadna decyzja do czasu, aż przywódcy “przedyskutują” sprawę na szczycie unijnym. Decyzje na szczycie podejmowane są jednomyślnie, jednak z projektu prezydencji niemieckiej nie wynika, że tak będzie w tym przypadku.

Zapis w tym punkcie mówi tylko, że ta procedura – przeniesienia sprawy na szczyt – nie może trwać dłużej niż 3 miesiące od momentu przedstawienia wniosku przez Komisję Europejską.