Belgijski karnawał usunięty z listy UNESCO z powodu antysemityzmu

UNESCO zadecydowała jednogłośnie o usunięciu karnawału w Aalst z listy niematerialnego dziedzictwa. Poszło o antysemickie karykatury które pokazano w tym roku.

Tradycja karnawału w Aalst sięga co najmniej 1432 roku. Co roku odbywa się w trzy ostatnie dni karnawału. Jego kluczowym punktem jest niedzielna parada, w której biorą udział uczestnicy oraz tradycyjne figury olbrzymów.

Tegoroczna edycja karnawału stała się jednak przyczyną poważnego incydentu. Dwie figury przedstawiały bowiem karykatury ortodoksyjnych Żydów w otoczeniu worków pieniędzy. Jedna z postaci trzymała w ręce zdechłego szczura, co było zapewne nawiązaniem do oskarżeń wobec Żydów o szerzenie tyfusu. Dookoła figur i na samych platformach tańczyli ludzie w karykaturalnych przebraniach, śpiewając przy tym piosenkę o pieniądzach.

Figury spowodowały liczne protesty ze stron organizacji żydowskich i broniących praw człowieka. Organizatorów oskarżono o antysemityzm i wprowadzanie go do mainstreamu. Oni sami bronili się tym, że ostry humor jest tradycją tego festiwalu i żadna religia czy grupa etniczna nie jest tutaj faworyzowana. Podkreślali też, że celem tych figur nie było szerzenie antysemityzmu a zaprotestowanie przeciwko rosnącym kosztom życia.

O sprawie zrobiło się na tyle głośno, że w końcu zajął się nią rząd. Miedzyfederalne Centrum Równych Szans (UNIA) – organizacja rządowa walcząca z dyskryminacją – przeprowadziła własne śledztwo. Zakończyło się w czwartek. Eksperci UNIA w raporcie końcowym stwierdzili, że figury i ich otoczka były wprawdzie antysemickie, ale stało się tak przypadkiem i nie takie było założenie organizatorów. Oczyścili ich tym samym z potencjalnych zarzutów kryminalnych.

UNESCO nie było tak wyrozumiałe. W piątek odpowiedni komitet podjął jednogłośną decyzję o usunięciu karnawału z listy niematerialnego dziedzictwa, na której znajdował się od 2009 roku. „Komitet oparł swoją decyzję o fakt, że powtarzające się rasistowskie i antysemickie reprezentacje są niekompatybilne z fundamentalnymi założeniami Konwencji o Ochronie Niematerialnego Dziedzictwa Kulturalnego z 2003 roku” – napisał w oświadczeniu rzecznik prasowy.

Co ciekawe o usunięcie festiwalu z listy poprosił burmistrz Aalst Christoph D’Haese, który od początku bronił festiwalu i jego organizatorów. „Mieszkańcy Aalst mają dość tych haniebnych zarzutów” – powiedział wcześniej CNN nawiązując do krytyki, jaka spadła na festiwal wcześniej ze strony UNESCO – „Dlatego też zachowamy się honorowo i nie będziemy już szukać uznania karnawału w Aalst przez UNESCO”. Nie wiadomo na ile list burmistrza wpłynął na podjęcie przez Komitet takiej decyzji.