W reakcji na burzę wywołaną wywiadami dr Elżbiety Janickiej z PAN, która kilkakrotnie opowiadała o orientacji seksualnej bohaterów "Kamieni na Szaniec" macierzysta jednostka naukowa dr Janickiej zabrała głos.

Publikujemy oświadczenie instytutu PAN w tej sprawie:

"Oświadczenie Prezydium Rady Naukowej i Dyrektora Instytutu Slawistyki PAN w związku z wywiadem dr Elżbiety Janickiej, udzielonym Polskiej Agencji Prasowej 4 kwietnia 2013 r., i protestami kierowanymi do IS PAN w reakcji na tę wypowiedź

Informujemy wszystkich zainteresowanych, że dwa wywiady udzielone przez dr Elżbietę Janicką w kwietniu br. (wywiad dla PAP z 4 kwietnia oraz dla „Gazety Wyborczej” z 13-14 kwietnia) odnoszą się do jej książki Festung Warschau, opublikowanej w 2011 roku. Większość głosów w dyskusji przetaczającej się przez media, w tym elektroniczne, jak również protesty napływające do Instytutu, odwołują się do wywiadu udzielonego PAP.

Chociaż Instytut formalnie nie ponosi odpowiedzialności ani za wypowiedzi publicystyczne swoich pracowników, ani za kształt ich publikacji, niewchodzących w zakres tematów statutowych Instytutu, czujemy się zobowiązani do zabrania głosu w tej sprawie i przypomnienia, że wypowiedzi naukowców, w tym również publicystyczne i publiczne, podlegają weryfikacji naukowej i otwartej polemice. Oczekujemy jednakże polemik zgodnych z przyjętymi standardami i z prawem: merytorycznych i nienaruszających dóbr osobistych autora wypowiedzi i jego pracodawcy.

Pragniemy podkreślić, że każdego z nas jako naukowca i pracownika obowiązują zasady etyki naukowej oraz ogólne przepisy prawa i każdy autor wypowiedzi/publikacji ponosi wyłącznie indywidualną odpowiedzialność za ich przestrzeganie. Instytut Slawistyki PAN jako pracodawca nie ponosi więc odpowiedzialności prawnej za wypowiedzi swoich pracowników.

Jednocześnie podkreślamy, iż nie ma ani takiej praktyki postępowania, ani też podstaw prawnych, by jednostka naukowa autoryzowała/cenzurowała publiczne wypowiedzi pracowników. Kontrola taka byłaby naruszeniem wolności słowa i wolności badań naukowych. Naczelną wartością i priorytetem, do których strzeżenia powołane są placówki naukowe, pozostaje bowiem wolność badań naukowych w dążeniu do prawdy.

Pragniemy zarazem zapewnić osoby, które poczuły się dotknięte wypowiedzią dr Elżbiety Janickiej, o naszym ubolewaniu z tego powodu. Jest nam naprawdę przykro, że doszło do nieporozumień: wiele z nich zapewne spowodowała publicystyczna forma jej wypowiedzi i wynikająca stąd lapidarność sformułowań.

Dyrektor                                                                
dr Anna Engelking

Przewodniczący Rady Naukowej
Instytutu Slawistyki PAN
dr hab Ryszard Grzesik, prof. IS PAN"

 
Jak wynika z oświadczenia Instytutu Slawistyki słowa Janickiej zostały zaakceptowane. Publikowane oświadczenie jest bowiem de facto przyzwoleniem na jej wyssane z palca tezy o polskich bohaterach narodowych. Czy rzeczywiście zdaniem PAN opowiadanie o orientacji seksualnej zmarłych bohaterów, w oparciu o fabularyzowaną powieść, w której dialogi nie są zapisem dokumentalnym, to wolność naukowca, rzetelny warsztat i chęć dążenia do prawdy? Oby nie były to standardy w całej polskiej nauce...

TK
[Fot. Boston9/Wikipedia.org na lic. CC BY-SA 3.0]